خرده‌روایت‌هایی از حضور زائران پاکستانی در جوار امام مهربانی‌ها | مشهد برایمان غریبه نیست

به گزارش شهرآرانیوز؛ مشهد به‌عنوان شهری بین‌المللی، سالانه پذیرای جمع زیادی از زائران و عاشقان امام‌رضا (ع) است.
بعد از افغانستان، می‌توان گفت زائران پاکستانی حضور پرشماری در مشهد دارند. بنا به گفته تولیت آستان قدس رضوی، آمار زائران پاکستانی در سال حدود نیم‌میلیون نفر است.

میزبانی از آن‌ها از مرز میرجاوه در استان سیستان‌وبلوچستان آغاز می‌شود. در مجتمع خدمات رفاهی آستان قدس رضوی که در این مرز تدارک دیده شده است، به‌صورت هم‌زمان از ۳ هزار زائر میزبانی می‌شود. برای امام‌رضا (ع)، زائر، زائر است؛ ایرانی و غیر‌ایرانی هم تفاوتی ندارد. خادمان و مجاوران هم برای میزبانی از میهمانان آقا، کم نمی‌گذارند. در این گزارش سری به صحن‌های مختلف حرم زدیم و با تعدادی از زائران پاکستانی هم‌کلام شدیم.

مکان دنجی برای ارتباط با خدا

گوشه‌ای از صحن جمهوری، بانویی رو به گنبد امام‌رضا (ع) نشسته و در حال راز‌و‌نیاز است. پوششی که دارد، نشان می‌دهد که او پاکستانی است. منتظرش می‌مانم تا دعایش به پایان برسد تا به سراغش بروم. نامش خدیجه آزاد است؛ بزرگ‌شده ایالت سنت پاکستان. او مدت زیادی است که در مشهد مشغول به تحصیل است. می‌گوید: حرم، برای من مکان دنجی برای عبادت و راز‌و‌نیاز است. اینجا که می‌آیم، همه مشکلات و گرفتاری‌هایم را فراموش کرده و با خدایم درد‌دل می‌کنم. هر چه تا‌به‌حال از خدا خواسته‌ام، به لطف و کرم امام‌رضا (ع) به آن رسیده‌ام.

غریبه و آشنا، مفهومی ندارد

او در ادامه حرف‌هایش می‌گوید: فاصله من با اقوامم که در کراچی هستند، بسیار زیاد است. گاهی با آن‌ها تماس می‌گیرم و گوشی را به‌سمت حرم و گنبد نگه می‌دارم تا آن‌ها هم از دور زیارتی داشته باشند. اشک می‌ریزند و حاجاتشان را با امام‌رضا (ع) در میان می‌گذارند. بعضی هم پیام می‌دهند که از طرف ما نایب‌الزیاره باش. دو سال دیگر در مشهد میهمان هستم و قدر لحظه لحظه آن را می‌دانم و بیشتر به زیارت می‌آیم. اینجا غریب و آشنا برای امام‌رضا (ع) معنا و مفهومی ندارد؛ حتی بعضی از زائران را در این مدت دیده‌ام که مذهب متفاوتی داشته‌اند، اما به پابوس امام‌رضا (ع) آمده‌اند و حاجت خودشان را نیز گرفته‌اند.

این زائر پاکستانی، مشهد را شهر امنی برای زائران و مجاوران می‌داند و می‌گوید: اگر به شهر‌های مذهبی کشور‌های دیگر مثل عراق و... نگاه کنیم، امام‌رضا (ع) امامی هستند که زیارتشان در امنیت کامل انجام می‌شود و مشهد هم تنها‌شهری است که در آن راحت هستیم و هر وقت خواستیم، می‌توانیم به پابوس امام رضا (ع) بیاییم.

احساس غربت نمی‌کنیم

کمی آن‌طرف‌تر وارد صحن غدیر می‌شوم. از یکی از خدام که به زبان پاکستانی مسلط است، می‌خواهم کمی من را همراهی کند تا با چند نفر از زائران پاکستانی صحبت کنم. آقای ابراهیمی واسطه من و دو زائر پاکستانی می‌شود. یعقوب نجف‌علی و محمود عابد‌نقوی، دو زائر پاکستانی هستند. آن‌ها با کاروان زیارتی راهی مشهد شده‌اند و باید دو روز دیگر به قم بروند و سپس به کشورشان بازگردند.

از آقای ابراهیمی می‌خواهم کمی در‌باره مشهد و زیارتشان برایمان صحبت کنند. آقای ابراهیمی موضوع را به یعقوب‌نجف که سن‌و‌سالش حوالی شصت سال است، در میان می‌گذارد. یعقوب‌نجف می‌گوید: مشهد تنها‌شهری است که در آن احساس غربت نمی‌کنیم. از سه روز گذشته تا‌به‌حال، چهار مرتبه پای منبر عالمان پاکستانی نشسته‌ایم و چند مرتبه هم مراسم ادعیه و روضه را با همان زبان خودمان شنیده‌ایم. اینجا که هستیم، انگار در کشور خودمان هستیم.

دو شهر با تمدن کهن

عابد نقوی هم در ادامه، رشته‌کلام را به دست می‌گیرد و می‌گوید: این چند‌روزی که در مشهد بوده‌ایم، به جا‌های مختلفی سر‌زده‌ایم. شباهت‌های زیادی بین لاهور و مشهد به چشممان خورده و از مسئولان کاروان شنیده‌ایم. تا اینجا فهمیده‌ایم لاهور و مشهد از زمان‌های بسیار دور مرکز علم و تمدن بوده اند. حوزه‌های علمیه، مراکز دانشگاهی و آموزش عالی متعددی در این شهر به چشم می‌خورد.
دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه بین‌المللی امام‌رضا (ع)، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد و... ازجمله مراکز مهم علمی در این شهر به‌شمار می‌روند. به علاوه وجود پژوهشکده‌های متعدد، مشهد را به قطب علمی کشور ایران تبدیل کرده است.

او ادامه می‌دهد: مدارس و مراکز علوم دینی لاهور نیز بسیار مشهور است. شهر ما هم دوران قدیم مرکز علم و عمل بوده است. در کنار وجود مراکز علوم دینی بسیار، متعلق به مذاهب مختلف، جامعه‌المنتظر یکی از مراکز بسیار قدیمی و مهم تشیع است. علاوه بر این، وجود کالج‌ها و دانشگاه‌های بسیار در رشته‌های گوناگون، لاهور را به شهری تبدیل کرده است که جویندگان دانش، آن را به‌عنوان محل تحصیل خودشان انتخاب کنند. دانشگاه پنجاب که بزرگ‌ترین دانشگاه پاکستان است، در شهر لاهور قرار دارد و محل تحصیل دانشجویان بسیاری در رشته‌های مختلف است.

عابد نقوی به دو شاعر پرآوازه مشهد و لاهور اشاره می‌کند و می‌گوید: به نظر من مشهد و لاهور مهد ادیبان و شاعران بزرگ تاریخ بوده اند و مشاهیر ادب از آن سر برآورده‌اند. علامه اقبال لاهوری، ازجمله فیلسوفان و شاعران بزرگ قرن که اشعار زیبایی به زبان فارسی نیز دارد، اهل این شهر بوده است؛ در مشهد هم حکیم ابوالقاسم فردوسی. علاوه بر این، بعضی مشاهیر شاعران زبان اردو از اهالی شهر لاهور بوده‌اند؛ ازجمله ساحر لدهیانوی، اشفاق احمد، فیض احمد فیض و....